Waarom is internet zo duur in Nederland? Een kritische blik op de conclusies van Radar

Op 15 april 2024 wijdde het tv-programma Radar van AVROTROS een item aan de hoge kosten van internet in Nederland. De conclusie van Radar: internet is (te) duur in Nederland, mede door te weinig concurrentie en buitensporige snelheden die worden gepromoot door providers. Maar is dat echt het hele verhaal? Laten we eens dieper ingaan op de kwestie en met een kritische blik de conclusie van Radar onderzoeken.

Over Radar

Radar is een bekend Nederlands consumentenprogramma dat wordt uitgezonden door omroep AVROTROS op tv-zender NPO 2. Het programma is gericht op het belichten van consumentenzaken, het testen van producten en het onderzoeken van consumentenproblemen.

Radar behandelt een breed scala aan onderwerpen, variërend van consumentenrecht en financiële kwesties tot gezondheidszorg en duurzaamheid. Het programma staat bekend om zijn grondige onderzoeken, waarbij vaak ook experts en belangenorganisaties worden geraadpleegd.

Al met al staat Radar bekend als een betrouwbare bron van informatie voor consumenten, die zich richt op het aan de kaak stellen van misstanden en het bieden van praktische adviezen en oplossingen. Op de uitzending van 15 april 2024 over duur internet in Nederland, valt echter wel het een en ander aan te merken.

De uitzending van Radar over duur internet in Nederland

Waar ging de uitzending van 15 april precies over? Internet is duur in Nederland: het programma benadrukte dat Nederlandse internetgebruikers geconfronteerd worden met hoge abonnementskosten in vergelijking met andere Europese landen. Dit wordt toegeschreven aan de dominante positie van KPN en Ziggo op de markt, waarbij abonnementen met belachelijk hoge snelheden worden gepromoot.

Zo worden consumenten vaak verleid tot abonnementen met snelheden van 1 Gbit of meer, terwijl dit voor de meeste huishoudens helemaal niet nodig is.

Tweede Kamerlid Barbara Kathmann van GroenLinks-PvdA pleitte in de uitzending voor meer concurrentie door de overheid zelf een glasvezelnetwerk te laten aanleggen. Dit zou commerciële providers in staat stellen hun diensten aan te bieden zonder afhankelijk te zijn van KPN's tarieven voor het gebruik van haar netwerk.

De conclusies van Radar kort samengevat:

• In Nederland is vast internet opvallend duur vergeleken met andere landen zoals Italië en Engeland. Dat komt vooral door het gebrek aan concurrentie, aangezien 75 procent van de markt in handen is van slechts twee bedrijven: KPN en Ziggo.
• Bovendien wordt er veel geadverteerd voor abonnementen met zeer hoge internetsnelheden, terwijl het twijfelachtig is of consumenten deze snelheden echt nodig hebben.
• Radar werpt de vraag op waarom de overheid niet ingrijpt om meer concurrentie te bevorderen en zo de prijzen te verlagen.

AVROTROS tv-programma Radar over dure internetabonnementen.

De reactie van Autoriteit Consument en Markt (ACM)

De uitzending van Radar kun je ook zien als een verwijt aan de ACM, deze organisatie stelt immers de regels op voor de markten voor onder andere telecommunicatie (daarnaast ook voor vervoer, post, zorg en energie).

De ACM houdt de ontwikkelingen in de telecommarkt regelmatig nauwlettend in de gaten, inclusief internetdiensten. Een recente marktanalyse leidde tot de conclusie dat er momenteel voldoende concurrentie is in de telecommarkt. Desondanks zal de ACM later dit jaar een update van deze analyse publiceren om de vinger aan de pols te houden dat aanbieders goede prijs-kwaliteitverhoudingen blijven leveren.

De ACM kwam met de volgende reactie op de uitzending van Radar, door ons samengevat: specifiek voor de vast internetmarkt ziet de ACM een toename van het aantal spelers, inclusief groei van nieuwe of kleinere aanbieders ten opzichte van grotere.

Ook wordt er geïnvesteerd in glasvezel door verschillende partijen, waaronder KPN, Open Dutch Fiber en Delta Fiber. Deze netwerken staan open voor internetaanbieders zonder eigen infrastructuur. De ACM merkt op dat consumenten kunnen profiteren van lagere abonnementsprijzen door over te stappen naar andere providers, met potentiële besparingen tot honderden euro's per jaar.

Het loont ook voor consumenten om jaarlijks hun internetsnelheid en beschikbaar aanbod te evalueren. Kortom, de ACM concludeert dat er keuze is voor consumenten en een competitief aanbod beschikbaar is.

Onze visie op de toekomst van internetconcurrentie in Nederland

Hoewel we de bezorgdheid delen over de dominante positie van KPN en Ziggo, zijn we optimistischer dan Radar over de toekomst van internetconcurrentie in Nederland. Momenteel zijn er tal van ontwikkelingen die wijzen op een groeiende diversiteit en concurrentie in de markt.

KPN investeert bijvoorbeeld fors in de aanleg van glasvezelnetwerken door het hele land, maar ze zijn niet de enige. Andere providers zoals Odido en DELTA zijn ook actief bezig met het uitrollen van hun eigen glasvezelinfrastructuur, zelfs op locaties waar KPN al actief is. Dit resulteert in een landschap waarin meerdere glasvezelnetwerken naast elkaar bestaan, naast de al bestaande netwerken van Ziggo.

Dit brengt aanzienlijk meer concurrentie met zich mee, zoals ook erkend wordt door de Autoriteit Consument & Markt (ACM). Het is opmerkelijk dat gemeenten soms weerstand bieden tegen de aanleg van meerdere netwerken, ondanks dat dit juist de concurrentie bevordert. De oproep voor een overheidsnetwerk lijkt daarom wat overbodig.

In veel straten ligt naast de oranje KPN kabel ook de blauwe van Odido/ODF.

Kritiek op de kritiek van Radar over duur internet in Nederland

Een ander punt dat Radar niet belicht, is de rol van de overheid bij het bepalen van de hoge tarieven. Gemeenten vragen vaak aanzienlijke bedragen aan providers voor het aanleggen van netwerken. Deze kosten worden uiteindelijk doorberekend aan de consument, wat bijdraagt aan de hoge abonnementsprijzen. Een concreet voorbeeld hiervan is de situatie in Hoorn, waar Odido en KPN miljoenen betalen voor de aanleg van glasvezel.

We zijn het wel grotendeels eens met het punt dat de gepromote internetsnelheden vaak overdreven zijn voor veel consumenten. De realiteit is dat de meeste huishoudens geen behoefte hebben aan snelheden van 1 Gbit of meer.

Toekomstperspectief voor de internetmarkt in Nederland

In onze visie zal de concurrentie op de Nederlandse internetmarkt alleen maar toenemen met de aanleg van meer glasvezelnetwerken door verschillende providers. Deze ontwikkeling zal niet alleen zorgen voor lagere tarieven, maar ook voor meer keuzevrijheid voor consumenten. Zo bouwen we samen - providers, consumenten, overheid - aan een toekomst waarin internet betaalbaar en toegankelijk is voor iedereen.

Check de mogelijkheden voor jouw postcode met onze vergelijker

Hoewel Radar terecht de aandacht vestigt op duur internet in Nederland, delen wij niet alle conclusies en suggesties van het programma. Er is wel degelijk sprake van toenemende concurrentie in de markt, met de aanleg van meerdere glasvezelnetwerken door verschillende providers.

Dit zal naar onze mening leiden tot lagere tarieven en een grotere keuzevrijheid voor consumenten. Wil je weten wat er nu al mogelijk is? Raadpleeg onze internetvergelijker en ontdek zelf hoeveel keuze er is in jouw postcodegebied.