Veilig internetten: 8 tips waar je op moet letten

Of je het nu wilt of niet, het internet zich een prominente positie verzekerd in de samenleving. In het begin zagen we alleen maar de voordelen van online vrienden leren kennen, plezier maken met de halve wereld via social media. En ook online shoppen is de normaalste zaak van de wereld. Toch liggen er overal gevaren op de loer. Het is uitkijken met wat je doet op het internet. Hackers en andere figuren met minder goede bedoelingen gebruiken het internet om vanuit hun luie stoel geld te verdienen. Jouw geld wel te verstaan. Oplichting via het internet komt helaas steeds vaker voor. Nepkoopjes, scams, en phishing mails om je persoonlijke gegevens te bemachtigen. Ransomware aanvallen die alle bestanden van de slachtoffers versleutelen en in ruil voor geld deze beloven weer vrij te geven. Dit zijn slechts enkele voorbeelden. De lijst is lang.

In dit artikel bespreken we tips die je zelf vaak eenvoudig kunt uitvoeren om het veilig internetten gevoel weer terug te krijgen. Want je moet niet bang worden van het internet, je moet gewoon je voorzorgsmaatregelen treffen, logisch nadenken en op je hoede zijn. Daarmee voorkom je al heel wat narigheid. En dan nu over naar de 8 tips die we beloofd hadden.

Tip 1: kies sterke wachtwoorden

Tegenwoordig heb je bijna overal en altijd accounts voor nodig. Het is belangrijk dat je even goed nadenkt over de wachtwoorden die je hiervoor gebruikt. Veilig internetten begint namelijk bij een goed wachtwoord. Zorg dat de wachtwoorden sterk gekozen zijn en gebruik niet voor alles hetzelfde wachtwoord. Gebruik geen bestaande woorden (zoals uit het woordenboek), en “Johan123” is ook niet al te sterk. Gebruik hoofdletters en kleine letters en speciale leestekens en minimaal één cijfer in je wachtwoord. Als het wachtwoord dan ook nog eens minimaal 14 a 16 karakters lang is heb je een goed wachtwoord gekozen.

Vind je het lastig om sterke wachtwoorden samen te stellen? Daarvoor zijn er diverse wachtwoordgenerators op internet te vinden. Zelf gebruik ik altijd deze van LastPass.

Tegenwoordig zien we tweestapsverificatie (two factor authentication, 2FA in het Engels) steeds vaker. Dat wil zeggen dat je om in te loggen niet alleen maar je gebruikersnaam en wachtwoord nodig hebt, maar ook nog iets anders. Dat kan bijvoorbeeld een SMS-code zijn die naar je telefoon wordt gestuurd, een code via de e-mail of met een authenticator-app of je telefoon. Op deze manier is veilig internetten weer een stapje dichterbij. Het zijn alle kleine details die het hem doen.

Tip 2: bezoek alleen veilige websites

We zijn allemaal regelmatig op het internet op zoek naar iets. Dat kan van alles zijn. Informatie over iets, instructies om een klusje uit te kunnen voeren. We vullen iets in op Google en vervolgens gaan we alle websites langs uit de zoekresultaten. Zonder er bij stil te staan of deze websites wel betrouwbaar zijn. Google speelt daarbij geen rol. Die laat gewoon alles zien wat aan je zoekopdracht voldoet. Je zult dus zelf op je hoede moeten zijn. Nu zijn er websites zoals www.veiliginternetten.nl die een scam check kunnen uitvoeren voor de websites die je wilt bezoeken. Op deze manier heb je meer zekerheid dat iets te vertrouwen is. Veilig internetten begint met dit soort dingen en mensen die meehelpen rapporteren als iets onbetrouwbaar is! Ook is het belangrijk dat de website “https” heeft als beginletters en niet meer het verouderde “http”. Een “https” website is veiliger omdat er een speciaal beveiligingscertificaat is geïnstalleerd, het zogenaamde SSL-certificaat. De bezoeker ziet alleen een “slotje” en kan ervan uit gaan dat deze website veilig is.

Tip 3: installeer goede antivirus software

Goede (betaalde) antivirus software kan je veel ellende besparen. Kies voor een pakket dat bij je wensen past en installeer het. Alle mail die binnenkomt wordt vooraf gescand. Ook bestandjes die worden gedownload worden direct gescand door deze software. Vaak kun je uitgebreide internet suites aanschaffen die ook je webbrowser meenemen in de beveiliging en je beschermen en waarschuwen tijdens het surfen. Handig toch? Scan je volledige systeem regelmatig (je kunt dat instellen) en installeer ook direct de updates van de antivirussoftware. En nu we het toch over updates hebben kunnen we meteen door naar de volgende tip over veilig internetten.

Tip 4: installeer Windows updates (en die van macOS)

Installeer alle Windows updates direct wanneer ze beschikbaar zijn. Het beste is als je aangeeft in het programma dat deze updates altijd automatisch worden gedownload én meteen geïnstalleerd. Dit voorkomt ook direct dat je tientallen updates moet binnenhalen als je dit op handmatig hebt staan en het even vergeten bent. Automatische updates installeren zichzelf als de computer aanstaat. Waar je niet onderuit komt is het feit dat Windows na het updaten regelmatig opnieuw wil opstarten. Jammer maar helaas.

Naast de updates van het besturingssysteem installeren we natuurlijk ook updates van andere Microsoft applicaties (zoals Office), maar ook updates van andere programma’s die we zelf geïnstalleerd hebben. En vergeet de updates van drivers niet. Zorg gewoon dat alles op de PC up-to-date is, dat maakt je computer veiliger en vaak ook sneller.

Hetzelfde geldt overigens voor macOS als je een Apple hebt en de software op je telefoon en tablet.

Tip 5: en wat doet je provider?

Gelukkig zijn steeds meer providers zich bewust van de diverse gevaren waar hun gebruikers op het internet aan bloot worden gesteld. Ze komen daarom ook steeds vaker met (gratis) oplossingen om hun klanten te helpen. Steeds vaker passeren de mails die naar jou verzonden worden bij de provider al via een antivirus & spam filter. Op deze manier komt veilig internetten voor de klant weer een stapje dichterbij en krijg jij veel minder spam in je mailbox.

Daarnaast biedt een aantal providers een antiviruspakket aan dat je kunt installeren op je computer.

Tip 6: maak regelmatig back-ups

Maak regelmatig back-ups van al je bestanden. Hierbij kun je gebruik maken van een speciaal back-up programma zoals met Acronis True Image, waarmee je naast een back-up ook een image kunt maken van je systeem. Het voordeel van een image is dat het snel is teruggezet. Je hebt tientallen back-up programma’s om uit te kiezen als je de Windows back-up functie te simpel vindt.

Voor de meeste mensen heeft de Microsoft Windows Back-up & Restore tool voldoende functionaliteit om een goede back-up te maken. Bewaar de back-up op een externe SSD schijf die je ná het back-uppen meteen weer loskoppelt, en liefst ook nog ergens in de Cloud. Als het back-up volume te groot wordt maak dan een back-up met alleen de belangrijkste zaken. Foto’s en dergelijke kun je ook op een DVD branden. De goede werking van een back-up en back-up procedure dient regelmatig getest te worden. Er zijn verschillende soorten back-ups maar het voert te ver om dat hier te bespreken. Vaak is een wekelijkse volledige reservekopie al een goed begin. Als je back-up medium vol is (de SSD-schijf) dan wordt de oudste versie verwijderd. Zorg dat je zeker een paar weken terug kunt en maak ook een paar maandelijkse reservesystemen aan. Ook het back-uppen van alleen de gewijzigde documenten is een mogelijkheid. Meer over deze incrementele back-up kun je vinden in de handleiding van je reservekopie applicatie.

In Windows vind je de functie hier: Instellingen - bijwerken en beveiliging – back-up

Tip 7: let op met mails

Computercriminelen maken regelmatig gebruik van e-mail om onschuldige slachtoffers te bereiken. Deze phishingmails zijn vaak ontzettend geloofwaardig geschreven. De oplichters doen zich voor als je bank, incassobureau, deurwaarders of een overheidsinstantie. Het doel van deze mails is om je naar een bepaalde website te lokken via een linkje in de mail. Op de website probeert men vervolgens je bankgegevens of inloggegevens achterhalen. Laat je niet bang maken door soms dwingende taal in deze mail over openstaande rekeningen en deurwaarders. Gooi de mail gewoon weg! Bel of mail vervolgens eventueel zelf rechtstreeks naar deze instantie om te vragen of de ontvangen mail juist is.

Tip 8: surf anoniem met VPN

Je kunt je surfen anoniem maken door de verbinding te versleutelen. Dat doe je met een VPN verbinding. Zo kan niemand je volgen op het internet. Je IP-adres kan niet achterhaald worden en je locatie blijft hierdoor geheim. De informatie die wordt verzonden via een VPN (tunnel) verbinding blijft voor anderen onzichtbaar.

Niet alleen handig voor hackers maar ook grote winkelketens kun je hiermee foppen. Sommige webwinkels maken gebruik van geografische data om vervolgens de prijzen aan te passen. Een surfer uit een dure wijk betaalt dan iets meer voor hetzelfde product dan iemand anders. Het is schandalig, maar het gebeurt. Er zijn speciale aanbieders van VPN verbindingen en steeds meer antiviruspakketten bieden het ook aan. Het is volkomen legaal om dit te doen.